FAZLA MESAİ ÜCRETLERİ ÖDENMEYEN İŞÇİNİN TAZMİNAT HAKKI

 

Fazla mesai, işçilerin çalışma saatlerinin kanunda belirlenen haftalık süreyi aşması durumunda yapılan ek çalışmaları ifade eder. Türkiye’de İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saattir ve bu süreyi aşan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir. Fazla mesai yapan işçilerin, bu çalışmalarının karşılığında ek ücret alma hakkı bulunmaktadır. Ancak, ne yazık ki bazı işverenler işçilere bu ücretleri ödememekte ve bu durum işçilerin hak kaybına uğramasına yol açmaktadır. Peki, fazla mesai ücretleri ödenmeyen işçinin tazminat hakkı nedir ve nasıl talep edilir? İşte bu konuda bilinmesi gerekenler.

 

Fazla Mesai Ücretleri Hangi Şartlarda Ödenir?

 

Fazla mesai ücretleri, işçinin yaptığı fazla çalışmanın karşılığı olarak ödenir. Bu ücretlerin ödenmesi için şu şartlar yerine getirilmelidir:

 

1. Fazla Mesai Yapılması: İşçinin haftalık 45 saatten fazla çalışmış olması gereklidir.
2. Onay Alınması: İş Kanunu’na göre fazla mesai için işçinin yazılı onayı alınmalıdır.
3. Ücretin Hesaplanması: Fazla mesai ücreti, işçinin saatlik ücretinin %50 fazlası üzerinden hesaplanır. Örneğin, saatlik ücreti 20 TL olan bir işçinin fazla mesai ücreti 30 TL olacaktır.

 

Bu şartlar yerine getirildiğinde işverenin, işçinin fazla mesai ücretlerini ödemesi zorunludur. Ancak, bazı durumlarda işverenler bu yükümlülüğü yerine getirmez ve işçiler haklarını aramak zorunda kalır.

 

Fazla Mesai Ücretleri Ödenmezse Ne Olur?

 

İşverenin fazla mesai ücretlerini ödememesi, İş Kanunu’na aykırı bir durumdur ve işçiye çeşitli haklar doğurur. İşçinin bu durumda başvurabileceği yollar şunlardır:

 

1. İş Kanunu’na Dayalı Tazminat Talebi

 

İşçi, ödenmeyen fazla mesai ücretlerini işverenden talep edebilir. Bu talep, İş Kanunu’nun 34. maddesine dayandırılabilir. Eğer işveren bu ödemeyi yapmazsa, işçi iş mahkemesine başvurarak alacak davası açabilir. Mahkeme, işçinin fazla mesai yaptığını ve ücretlerinin ödenmediğini kanıtlaması durumunda işvereni ödeme yapmaya mahkûm edebilir.

 

2. İş Akdini Haklı Nedenle Feshetme

 

Fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi, işçi açısından haklı fesih nedeni sayılır. İş Kanunu’nun 24. maddesine göre işçi, bu durum karşısında iş akdini tek taraflı olarak feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir. Bu fesihte, işçinin haklılığını kanıtlaması önemlidir.

 

3. İhbar Tazminatı

 

Eğer işveren, fazla mesai ücretlerini ödememenin yanı sıra işçiyi işten çıkarırsa, işçi ihbar tazminatı da talep edebilir. Bu tazminat, işçinin işten haksız yere çıkarıldığı durumlarda devreye girer.

 

4. Faiz ve Ek Ücret Talebi

 

İşçi, ödenmeyen fazla mesai ücretleri için yasal faiz talebinde bulunabilir. Mahkeme tarafından belirlenen ödeme tarihinden itibaren faiz işletilir ve işveren bu faizlerle birlikte ödeme yapmak zorunda kalır.

 

Fazla Mesai Ücretleri Nasıl Kanıtlanır?

 

Fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini kanıtlamak için işçilerin elinde bazı belgeler veya kayıtlar bulunması gerekir. Bu konuda işçilere yardımcı olabilecek kanıtlar şunlardır:

 

1. İşe Giriş ve Çıkış Kayıtları: İşyerinde kullanılan giriş-çıkış sistemleri, işçinin fazla mesai yaptığını kanıtlayabilir.
2. Tanık İfadeleri: İşyerinde çalışan diğer işçiler veya eski çalışanlar, fazla mesai yapıldığını ve ücretlerin ödenmediğini doğrulayabilir.
3. Yazılı Belgeler: İşverenin verdiği yazılı talimatlar, fazla mesaiye ilişkin onaylar veya bordrolar bu konuda önemli deliller arasındadır.
4. E-Posta ve Mesajlar: İşveren ile yapılan yazışmalar, fazla mesaiye dair bir diğer kanıt olabilir.

 

Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi Durumunda Dava Süreci

 

Fazla mesai ücretleri ödenmeyen bir işçi, hakkını aramak için şu adımları izleyebilir:

 

1. Arabuluculuk Başvurusu: İşçi, dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk başvurusunda bulunmalıdır. Arabuluculuk süreci olumlu sonuçlanmazsa dava açılabilir.

 

1. İş Mahkemesine Başvuru: İşçi, iş mahkemesine başvurarak alacak davası açabilir. Dava sırasında işçinin fazla mesai yaptığını ve ücretlerin ödenmediğini kanıtlaması gerekir.

 

1. Karar ve Tahsilat Süreci: Mahkeme, işçinin lehine karar verirse işverenin ödeme yapması gerekir. Ödeme yapılmazsa icra yoluna başvurulabilir.

 

Sonuç

 

Fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi, işçiler için ciddi bir hak kaybı yaratır. Ancak, Türkiye İş Kanunu işçilere bu konuda geniş haklar tanımaktadır. İşçiler, haklarını korumak için arabuluculuk, mahkeme ve gerekirse icra yoluyla alacaklarını talep edebilir. Bu süreçte, işçilerin ellerinde yeterli kanıt bulunması ve haklarını bilinçli bir şekilde aramaları önemlidir.

 

Fazla mesai ücretleri ödenmeyen işçinin tazminat hakkı, işçinin emeğinin karşılığını almasını sağlamayı amaçlayan önemli bir hukuki güvencedir. İşçiler, bu haklarını kullanmaktan çekinmemeli ve gerekirse profesyonel hukuki destek almalıdır.