SİGORTADAN HABERSİZ GİRİŞ ÇIKIŞ YAPILMASI DURUMUNDA İŞÇİNİN TAZMİNAT HAKKI

 

Sigortalı çalışma hakkı, işçilerin sosyal güvenliklerini ve ekonomik haklarını koruyan en temel yasal düzenlemelerden biridir. Ancak, özellikle kayıt dışı istihdamın yaygın olduğu ülkelerde, bazı işverenler sigortadan habersiz olarak çalışanların giriş çıkışını yapabilmektedir. Bu durum, işçinin hem sosyal güvenlik haklarını hem de tazminat hakkını ciddi anlamda etkileyebilir. Bu yazıda, sigortadan habersiz giriş çıkış yapılmasının hukuki boyutlarını ve işçilerin tazminat hakkını nasıl talep edebileceğini ele alıyoruz.

 

Sigortadan Habersiz Giriş Çıkış Ne Anlama Gelir?

 

Sigortadan habersiz giriş çıkış yapılması, işverenin işçinin sigortalılık kaydını kendi bilgisi dışında ısrarla ve yasa dışı olarak değiştirmesi anlamına gelir. Bu durum şu şekillerde gerçekleşebilir:

 

Haksız İşten Çıkarma: İşçinin haberi olmadan sigorta kaydının işten çıkarılmış gibi gösterilmesi.

 

Eksik Gösterilen Prim Günleri: İşçi tam zamanlı çalışmasına rağmen prim günlerinin eksik bildirilmesi.

 

Kısa Dönemli Giriş Çıkış: Prim maliyetlerini düşürmek amacıyla işverenin sıklıkla sigorta kaydını giriş- çıkış yapması

 

Bu uygulamalar çalışanın sigorta primleri, emeklilik hakları ve işsizlik sigortası gibi temel haklarını zedeleyebilir. Aynı zamanda, işçinin ileride alacağı tazminatı da olumsuz etkileyebilir.

 

Sigortadan Habersiz Giriş Çıkışın Hukuki Boyutu

 

Sigortadan habersiz giriş çıkış yapılması, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile İş Kanunu’na aykırıdır. Hukuki olarak bu durumun sonucu aşağıdaki gibi değerlendirilir:

 

Prim Borçları ve Ceza: İşverenin, eksik bildirdiği prim günleri için hem gecikme faizi hem de idari para cezası ile karşı karşıya kalması muhtemeldir.

 

İşçi Haklarının Zedelenmesi: Habersiz sigortadan giriş çıkış yapan işveren, işçiye maddi ve manevi zarar vermiş sayılır.

 

İş Mahkemesi’nde Dava: İşçi, bu gibi durumlarda iş mahkemesine başvurarak kayıp haklarının telafisini talep edebilir.

 

Sigortadan Habersiz Giriş Çıkış Durumunda İşçinin Tazminat Hakkı

 

Sigortadan habersiz giriş çıkış yapılması durumunda işçinin alabileceği başlıca tazminatlar şunlardır:

 

1. Kıdem Tazminatı

 

İşçi, iş akdi feshedildiğinde en az 1 yıl çalışıyor ise kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Ancak, sigorta primlerinin eksik yatırılması ya da giriş çıkış yapılması bu tazminatın hesabında eksik hesaplamaya yol açabilir. Bu durumda işçi, gerçek çalışma sürelerine dayalı olarak hesaplama yapmalıdır.

 

2. İhbar Tazminatı

 

Habersiz çıkış yapılması, işçiye ihbar süreleri boyunca maaş ve diğer haklarını talep etme hakkı tanır. İşverenin bu konuda kusurlu olduğu ispatlanırsa, işçi ihbar tazminatını dava yoluyla alabilir.

 

3. Fazla Mesai ve Diğer Alacaklar

 

Eğer işçi sigortasız ya da eksik sigortalı gösterildiği süre boyunca fazla mesai yaptıysa, bu alacaklarının da mahkeme yoluyla talep edilmesi mümkün hale gelir.